Skip to main content

खूब भालो दादा.......त्याची मुलगी मागच्या महिन्यात त्याला म्हणाली "बाबा, तु लॉर्डस वर तेव्हा जर्सी(टी शर्ट) काढून

त्याची मुलगी मागच्या महिन्यात त्याला म्हणाली "बाबा, तु लॉर्डस वर तेव्हा जर्सी(टी शर्ट) काढून फिरवलास ते मला काही आवडलं नाही", "इट्स नॉट इथिकल" वगैरे वगैरे. ह्या नवीन पिढीला काय कळणार त्या जर्सी काढून फिरवण्या मागची भावना. ती दिडशे वर्षे हेटाळलेली आणि तुंबलेली उपेक्षा. इंग्रजांना त्यांच्याच जमीनीवर हरवण्याचा आनंद आणि हो माजपण.
तो जिद्दीने ओढून आणलेला विजय, ती यशाची भावना.
बस्स आम्ही त्यादिवशी तुझे बेहद्द फैन झालो. जिंकलस भावा, तोडलस मित्रा अश्या शब्द प्रयोगांना चपखल बसेल अशी ती तुझी लॉर्डस वर ची प्रतिक्रिया.
अझरउद्दिन नंतर भारतीय क्रिकेट ला एक सातत्याने यश देणारा कैप्टन गवसतच नव्हता. बीसीसीआयचे ट्रायल एंड एरर पध्दत चालूच होती आणि एक दिवस तुझ्यात तो सूर गवसला. अर्थातच हा सूर 'निरागस' नक्कीच नव्हता तर तो 'खर्ज्यातला सा' होता. भारतीय क्रिकेट मधल्या त्या सुवर्ण काळातला तु एक हुकुमाचा एक्का होतास. तुझ्यातली नेतृत्व कसब हि खरंच काही औरच होती. रसगुल्ला सारखा थिबथिबीत गोडीळ नसून चमचमीत चटपटी बंगाली मछली होतास तू.
तुझ्या बाबतीत एक किस्सा नेहमी चर्चेला गेला तो म्हणजे, तू एक्सट्रा मधे असताना मैदानावर र्डींक्स पाणी नेण्यास नकार दिला होतास म्हणे. स्वाभाविकच आहे कोलकत्ता चा प्रिंस तु, तुझ्या बुटाची लेस बांधायला सुध्दा लहानपणापासून तुझ्या कडे माणसं असतील तर तू का बरं पाणक्या होशील.
करीअरच्या सुरवातीला ४-५ स्थानावर बैटींग ला येणे आणि मग एकदम "द सचिन" बरोबर ओपनिंग ला सुरवात केलीस. त्यावेळी तुम्ही दोघं जेव्हा बैटींग ला मैदानात उतरायचात तेव्हा सचिन मैदानाला नमस्कार करणार आणि तू तुझ्या स्टाईल ने डोळे मोठे करत मिचकावत मागे सुर्याकडे पहाणार हे ठरलेलच समीकरण. आमची उत्सुकता ओपनिंग कोण करणार ह्या कडे, कारण तुला तसे बाऊंन्सर बॉल नकोसे असायचे.
तुमची ती "लेफ्टी-राईटीची' जोडी म्हणजे "सुवासिनीच्या कपाळावरचं हळदी-कुंकू" च जणू. मग तुमच्या धुवाधार ओपनिंग पार्टनरशिपने आपली इनिंग "सौभाग्यवती" व्हायची.
इंप्रोव्हाजनचा तु बादशाह होतास. पहिल्या बारा पंधरा ओव्हर नंतर फिल्डर मैदानात पांगले की स्पीनर्स ला क्रीजच्या चार फुट पुढे येउन लॉंग ऑन लॉंग ऑफ ला मारलेले चौके छकडे अजूनही डोळ्यासमोर आहेत.
जेफ्री बॉयकॉटचा तु लाडका, त्यानेच तुझं प्रिंस ऑफ कोलकाता नाव ठेवून दुसरं बारसं केलं.
सचिन, सौरव, लक्ष्मण आणि द्रविड. अशोक स्तंभाप्रमाणे तुम्ही भारतीय क्रिकेटचे चार सिंह होतात त्या सुवर्णकाळात. चार जणांची चार दिशेला तोंडे जशी.. कारण प्रत्येकाची एक वेगळी शैली आणि प्रत्येकाचं वेगळं प्रभुत्व.
तुझं एग्रेशन, इंप्रोव्हाजेशन आणि नेतृत्व गुण इतरांपेक्षा "उजवे" होते जरी तु "डावा" असलास तरीही.
बाबू श्रीनाथ आणि मंगळ्या* प्रसाद सारख्या सो कॉल्ड फास्ट बौलर घेऊन मैचेस काढून देणं म्हणजे खायची गोष्ट नाही. (* मंगळ्या- कारण तो चौकोनी चेहऱ्याचा आणि उगाच परग्रहावरुन आल्या सारखा दिसायचा)
खरं एक वेगळंच नेतृत्व होतं तुझ्यात. त्या नेतृत्वाखाली सचिन पासून युवी पर्यंत आणि श्रीनाथ पासून ईरफान पर्यंत खेळाडू बहरले. कपिलदेव नंतर लाभलेलं हे दुसरं कणखर नेतृत्व.
खरंच, नावाप्रमाणे दादा होतास तू वागायला बोलायला आणि जणू नात्यानेपण वीरुचा, युवीचा, कैफचा, नेहराचा दादा. ह्या सगळ्यांना बोट धरुन क्रिकेट विश्वात प्रसिद्ध केलंस.
फील्डींग हे डिपार्टमेंट आपलं नाही हे नक्की उमजल्यामुळे तिथं उगाच ओढून ताणून प्रयत्न नाही केलेस कधी. प्रिंस ना बाबा तू. म्हणे ती नगमा सारखी सौंदर्यवती तुझ्या प्रेमात पडली पण ह्या *फील्डींग*ला काही पटवू शकला नाहीस.
तसा तू सध्याच्या विराट नंतर अथवा आधीचा मोस्ट कॉट्रोव्हरशल कैप्टन राहिला आहेस मैदानावर आणि मैदानाबाहेरपण. ऑस्ट्रेलियन खेळाडूंना त्याच्याच भ, भा, भे च्या भाषेत उत्तर देण्याची धमक दाखवणारा एकमेव कैप्टन फक्त तूच.
तु येईस पर्यंत भारतीय क्रिकेटला फक्त अरबी समुद्रातच मोती असतात असे वाटायचे. पण तुझ्या येण्याने बंगालच्या उपसागरात फक्त मच्छि नाय तर मौल्यवान मोती देखील मिळतात हे समजले.
आहेसच तू अस्सल शुभ्र मोती भारतीय क्रिकेटच्या सुवर्ण अलंकारांमधला.
©मिलिंद सहस्त्रबुद्धे
तळ टीप--
हा लेख "ज्याने मला क्रिकेट बघायला वाचायला आणि कॉमेंट्री मधून ऐकायला शिकवले त्या मित्र अर्चिस पाटणकरला" समर्पित.

Comments

Popular posts from this blog

रस्ता..

 रस्ता.. घरातून घाईघाईने निघतांना मनात काय काय चालू असतं ना. वेळेत पोहचू की नाही, वाटेत ट्रॅफिक चा शॉट नसेल ना. दुपारी लंच नंतर महत्वाची मिटींग आहे आज. त्यात काय दाखवायचं, काय बोलायचं. संध्याकाळी आल्यावर काय स्वयंपाक करायाचा... सकाळची पोळी भाजी पटापट आवरली. सगळ्यांना आवडते म्हणून कांदा टोमॅटो कोशिंबीर केली, त्यात जरा वेळ गेला.  परवा जेवताना मी आईला असं पटकन बोलायला नको होतं. सारखं मनात तेच येतयं, बघू जमलं तर योग्य वेळ बघून विषय क्लिअर करेन. असं असं बोललं तर? पण, आवडेल का तीला ते, नको जरा सामोपचाराने सविस्तर बोलू.  बापरे लाल पडला का? गेली इथंच ३ मिनिटे. पुढच्या चौकातला सिग्नल continued मिळाला तर बरं. वेळेत पोहचले म्हणजे झालं, मोठे सर यायच्या आत. वा सुटला बाबा, इथं जरा गाड्या कमी आहेत ते एक छान आहे. पुढच्या रविवारी ताई येणार घरी. त्यांना येताना कयानीचे केक आणायला सांगते. हल्ली कैम्पात जाणं होतंच नाही. ताई येणार म्हणजे घर चकाचक आवरणं आलं. नाहीतर सासुबाईंन समोरंच ऐकावं लागेल. हसुंच येतं मला दरवेळेस कितीही आवरलं तरी काही तरी असतंच त्यांचं.  "अहो अहो" आजोबा रस्त्यातच काय म...
"बंटी तेरा साबुन स्लो है क्या ?" इंग्रजांनी दीडशे वर्षे राज्य केले त्यांच्याकडून आपण खूप चांगल्या गोष्टी, चांगले गुण घेतले. महत्त्वाची म्हणजे जागतिक बोली आणि वापरली जाणारी इंग्रजी भाषा घेतली‌. हया शिकलेल्या भाषेमुळेच आज आपल्या देशाची प्रगती इतर देशांपेक्षा खूप पुढे आहे. इंग्रजांचे कित्येक कायदे आणि नियम अजूनही जसेच्या तसे आपल्याकडे विविध खात्यांमध्ये चालू आहेत. त्या साहेबाचा सुट टायचा पोषाख आपण घेतला आणि इतरही बरेच काही. परंतु महत्त्वाची अशी सार्वजनिक स्वच्छता टापटीप आणि शिस्त मात्र घेतली नाही. सार्वजनिक जीवनातील स्वच्छतेची शिस्त आपण घ्यायची विसरूनच गेलो किंवा कदाचित ती आपल्या रक्तात भिंनलीच नाही. उदाहरण द्यायचे झाले तर वरून अगदी सुट टाय चकाचक बूट घालून टापटीप असलेला माणूस, पण बूट आणि मोजे काढले तर घोट्याला झालेला खरूज उठून दिसावा अशी आपली अवस्था आहे. स्वच्छ शहराच्या विविध जाहिराती, रस्ते रंगवणे त्याच्यावर चित्र काढणे विविध पाट्या लावणे हे सर्व काही आपण  करत आहोत पण त्याच रस्त्यांवर त्याच्या मागच्या बाजूला गलिच्छ थुंकलेले, आणि घाण फेकलेल्या कचराकुंड्या नांदत आहेत. स्वच्छ...

१९९२ चे अमिताभ बच्चन

 १९९२ चे अमिताभ बच्चन  पुण्यातील बाजीराव रोडवरील महत्त्वाची खूण म्हणजे आमची नूमवि मुलांची शाळा होय. रस्त्यावरील शाळेच्या कमानीतून आत गेल्यावर लागतं ते एक भलं मोठं इथून-तिथून पसरलेले आडवं प्रवेशद्वार. साधारण पाच-सहा फूट उंचीचं हे गेट कायम लक्षात राहिलं. मधल्या सुट्टीत शाळेतून पळून जाताना ह्याच्यावरुनच उडी मारावी लागायची. मोठ्या सुट्टीत मुख्य प्रवेशद्वार बंद असायचं आणि आम्ही उजव्या किंवा डाव्या बाजूने असलेल्या छोट्या दरवाजातून ये-जा करत असू. शाळेच्या बाहेर जाण्याची मुख्य आकर्षण म्हणजे चिंच आणि पेरूची गाडी, लाल पांढऱ्या गोळ्या विकणारा तो लेंगा-टोपीवाला म्हातार बाबा. ५० पैशात मिळणारी पावभाजी आणि २५ पैशात मिळणारी भेळ. आहाहा! त्या सगळ्याची चव अजूनही जिभेवर रेंगाळत आहे.  प्रवेशद्वाराच्या मधोमध उभा राहिलं आणि समोर पाहिलं की शाळा म्हणजे अक्षरशः भव्य राजवाडा वाटतो. दोन्ही बाजूंनी काळ्या दगडात बांधलेली तीन मजली कौलारू भक्कम इमारत. ह्या सलग दोन्ही बाजूच्या इमारती जिथे एकत्र होतात ते मोठं प्रशस्त सभागृह. ह्याच सभागृहात दरवर्षी स्नेहसंमेलनातील गाजणारे कार्यक्रम म्हणजे, परचुरे सरां...